Życie przecięte na pół

Tematyki żydowskiej na moim blogu całkiem sporo, ale tak jeszcze nie było. Współczesny Izrael, samotna matka z czworgiem dzieci, zwykłe życie. Bez tradycji, bez religii – w każdym razie nie w większym stopniu niż u przeciętnego przedstawiciela jakiejkolwiek innej narodowości; a z tymi właśnie wartościami kojarzą mi się Żydzi. Więc tym razem zupełnie inaczej.

"Odnaleźć drogę do niemego Boga"

Wspominałam już, że fascynuje mnie kultura żydowska i osadzone w niej powieści. Kiedy więc tylko zobaczyłam na blogu To przeczytałam notkę o Singerze (1904-1991, nota bene dostał Nobla w 1978 roku), na wszelki wypadek zajrzałam do katalogu biblioteki, a chwilę potem już szperałam na Allegro. To było dobrze wydane 5 zł!

"O wysiłku wydłubywania Boga z przebrzmiałych słów"

Napisałam wstęp i skasowałam. Tym razem pójdę na łatwiznę i oddam głos autorce: Zaczęłam pisać powieść, czy jak to się tam nazywa, o człowieku w tamtych okolicznościach, z tymi samymi problemami – dziś. Który całym swoim życiem ciągnie za sobą pełną furę zagadnień nierozwiązanych, przemilczanych i bardzo niewygodnych dla wszystkich. O wartościach życia, które zamieniły się w błoto pod nogami, o wolności mało komu potrzebnej, o Bogu, którego im dalej w życie, tym bardziej nie ma, o wysiłku wydłubywania Boga z przebrzmiałych słów.

Ocalić przeszłość

Daniel Mendelsohn, Zagubieni. W poszukiwaniu sześciorga spośród sześciu milionów

Wydawnictwo Czarne

Daniel Mendelsohn z pochodzenia jest amerykańskim Żydem, z wykształcenia filologiem klasycznym, z zamiłowania historykiem rodziny – bo nie rozumie, jakim cudem można mieć jakąkolwiek teraźniejszość, nie znając wydarzeń z własnej przeszłości. Urodził się w 1960 roku; jego dziadkowie wyemigrowali do Stanów, gdy atmosfera w ich rodzinnym Bolechowie zaczęła gęstnieć, a nad Polską zbierały się czarne chmury. Dzięki podróży za ocean niemal wszyscy uniknęli – czy może lepiej powiedzieć: nie doświadczyli na własnej skórze – koszmaru II wojny. Wyjątkiem był stryj Mendelsohna z rodziną: Szmil, Estera i ich cztery córki. Nie chcieli wyjechać, gdy mogli, a gdy chcieli – było już za późno.

Książka jest próbą zrekonstruowania tego, co stało się z sześciorgiem krewnych. W rodzinie o nich nie mówiono: od czasu do czasu autorowi udało się mimochodem zdobyć jakieś strzępy informacji, ale wszelkie pytania „jak?”, „gdzie?”, „kiedy?” rozbijały się o mur milczenia. Wiadomo było tylko, że zostali Zamordowani przez hitlerowców. Dopiero po latach, gdy umiera ukochany dziadek Daniela – brat zaginionego Szmila – mężczyzna podejmuje żmudny trud poznania prawdy. Przełamuje rodzinne tabu, drąży, szuka, pyta, poświęca kilka lat swego życia, by ocalić los tych sześciorga. Książka jest zapisem tych poszukiwań, w każdym calu prawdziwa, wraz ze zdjęciami i nielicznymi ocalałymi dokumentami.