Gdzie wszystko jest ekstremalne...

Jacek Pałkiewicz, Syberia. Wyprawa na biegun zimna

Biblioteka Poznaj Świat

Niesamowity człowiek, jeden z najważniejszych odkrywców XX wieku. Urodzony w 1942 roku, a więc już niemłody, a jednak nie opuszcza go energia i pasja podróżowania. Jako dziecko czytał powieści Jacka Londona i marzył o dalekich wyprawach; jako dorosły chce spróbować wszystkiego. Poznał największe dżungle i pustynie Ziemi. Kilkakrotnie wybierał się na Syberię. Odwiedzał liczne plemiona żyjące w izolacji - w tym kanibali. W 1975 roku samotnie przepłynął Atlantyk w pięciometrowej szalupie ratunkowej (44 dni). W 1996 roku odkrył źródło Amazonki. Autor wielu książek, między innymi Terra incognita, która została uznana za najlepszą książkę podróżniczą (1998). Skąd ten zapał? W książce Syberia. Wyprawa na biegun zimna pisze: Podróżujemy, choć nie ma już nie do zdobycia opróćz wiedzy o naszych możliwościach. Podróżujemy, żeby sprawdzić samych siebie (...). Chcę wiedzieć, dokąd się mogę posunąć. Gdzie są moje Kolumny Herkulesa? Czy się przy nich zatrzymam, czy pójdę krok dalej, pokonam strach, stawię czoło niebezpieczeństwu?

W swojej książce Pałkiewicz opisuje wyprawę, podczas której wraz z kilkoma towarzyszami przebył niemal 600 km na sankach ciągniętych przez renifery, w temperaturze około -50 stopni, odżywiając się jak nieliczni miejscowi (przez 500 km nie spotkali żywej duszy), śpiąc w namiocie, w którym nad ranem temperatura spadała do -35 stopni. Warto tu zauważyć, że zarówno autor, jak i jego towarzysze na co dzień mieszkają we Włoszech, więc różnica jest znaczna. Wszystko po to, by sprawdzić granice własnej wytrzymałości, pokonać siebie, zbadać możliwości adaptacyjne organizmu ludzkiego.

Pałkiewicz wydaje się skromny, konkretny, stanowczy, surowy. Pisze z maksymalną prostotą, zwyczajnie: to, co widzi. Nie przesłania sobą całej wyprawy i naprawdę świetnie się jego książkę czyta. Czasem wplata garść informacji geograficzno-historycznych (na przykład rozdział poświęcony kobietom-podróżniczkom), zwykle po prostu relacjonuje podróż po ziemi, gdzie wszystko jest ekstremalne. Rzadko wspomina, że nieustannie odczuwają zmęczenie i zimno. Kiedy tylko może, pisze o ludziach, których nie sposób nie polubić. Prości w obejściu, życzliwi, pogodni, bezpośredni i twardzi. Próby wiernego oddania pozostałych przeżyć są w dużej mierze skazane na niepowodzenie:

Trudno sobie wyobrazić, a tym bardziej opisać przeżycia ludzi, którzy się znaleźli w tak niezwykłych warunkach.

- Bez przerwy było mi zimno – po powrocie powiem żonie, która w naszym ogrzewanym domu będzie słuchać moich opowieści z termoforem na kolanach, bo też jej zimno. Ale czy to się w ogóle da porównać?

- Bez przerwy byłem głodny – powiem synowi, który mówi: "jestem głodny" dwie godziny po posiłku.

- Bałem się – przyznam. Ale przecież każdy się boi.

Mamy więc słowa, które są bladym odbiciem rzeczywistości. I piękne zdjęcia śnieżnego bezkresu. I wyobraźnię, która może dopowiedzieć resztę.

Świetna książka ze świetnymi zdjęciami. Polecam. Sama na pewno jeszcze nie raz sięgnę po relacje Pałkiewicza.

Moja ocena: 7/10.

Niestety mimo korekty trzech osób w książce znalazło się niemało pomyłek, a niekiedy nawet błędy stylistyczne. Szkoda.