Polacy nie gęsi...

...powiadał Rej, jednakowoż nie tak znowu prosto się tym naszym językiem posługiwać. Coraz częściej obcujemy ze zdaniami niepoprawnymi, zbudowanymi byle jak. W internecie roi się od błędów składniowych, logicznych, ortograficznych. O interpunkcji nikt już nie myśli. Znalezienie książki pozbawionej literówek graniczy z cudem, a i tak dobrze, jeśli to tylko edytorskie pomyłki, a nie niewiedza autora, redaktora, korektora. Pozbawieni dobrych wzorców, coraz bardziej niechlujnie posługujemy się ojczystym językiem, kaleczymy go i zubażamy – nie ma w tym nic dziwnego, bo przecież uczymy się czytając, a skoro nawet wydawnictwa nie dbają o poprawność swoich tytułów, jak ma sobie radzić przeciętny użytkownik języka?

Kiedyś w prawie każdym domu stała wielotomowa encyklopedia. Dziś szukamy w internecie, bo jest szybciej, dokładniej, więcej. Myślę, że obecnie zamiast w zbierające kurz opasłe tomy warto się zaopatrzyć w dobry słownik języka polskiego, bo to jest coś, czego w sieci nie znajdziemy, a co każdemu świadomemu języka Polakowi przyda się nie raz i nie dwa. Dlatego też chciałam zwrócić Waszą uwagę na najlepszą chyba tego typu pozycję, czyli Uniwersalny słownik języka polskiego PWN.

Pozycja jest bardzo obszerna: Wielki słownik poprawnej polszczyzny, z którego korzystałam do tej pory, zawiera około 30 000 haseł, podczas gdy w tym znajdziemy ich blisko 100 000. Różnica znacząca. Poza tym w jednym miejscu, poza zwykłymi hasłami, mamy także indeks a tergo (kolejność alfabetyczna dotyczy końcówek wyrazów, co jest przydatne na przykład kiedy szukamy rymów), słownik frazeologiczny i przysłów, który bardzo przypadł mi do gustu. Zaawansowana wyszukiwarka pozwala na przykład odnaleźć wszystkie powiedzenia zawierające konkretne słowo, łatwo więc dotrzeć do tego, co nas interesuje. Można oczywiście przeszukiwać nie tylko przysłowia, ale też opisy haseł, same przykłady, związki frazeologiczne. Dodatkowo każde hasło jest wyposażone w ikonkę, dzięki której za pomocą jednego kliknięcia poznajemy powiązania wyrazowe interesującego nas słowa: synonimy i antonimy, a także holonimy, hiponimy, hiperonimy i meronimy (ciekawych odsyłam do słownika ;) ) Bardzo przydatna sprawa, kiedy podczas pisania brakuje nam słowa. I jeszcze rewelacyjna sprawa dla amatorów krzyżówek: mamy też wyszukiwarkę krzyżówkowych haseł. Można określić liczbę liter, wpisać te, które znamy, dodać opis i czekać na podpowiedź :) Ponadto słownik pozwala nam dodawać własne notatki, a nawet całe hasła! Dzięki temu każdy użytkownik może go wzbogacać i uzupełniać według własnych potrzeb.

 

Wydawnictwo wychodzi naprzeciw potrzebom użytkowników: pierwotnie słownik można było nabyć w tradycyjnej, papierowej wersji – oczywiście poruszanie się po nim nie było tak łatwe i szybkie. W tej chwili mamy do wyboru płytę CD lub pendrive'a. Mój wygląda tak:

Wsadź 100 000 haseł do kieszeni!

Słownik uruchamia się bezpośrednio z nośnika, co ma swoje zalety – można go zawsze zabrać ze sobą i używać wszędzie bez instalacji – ale ma też podstawową wadę: pendrive, jaki jest, każdy widzi i niestety łatwo go zgubić. Sytuację ratuje nieco fakt, że można przewlec przez niego jakiś sznurek, smycz, coś większego – jest wyposażony w odpowiednie otwory – nie zmienia to jednak faktu, że drżę o swój egzemplarz. Mimo to nikogo chyba nie trzeba przekonywać, że znacznie łatwiej i wygodniej korzysta się z wersji elektronicznej, niż mającej tysiąc siedemset stron księgi: szczególnie dzięki możliwości sprawnego poruszania się między powiązanymi ze sobą hasłami i wracania do poprzednio wyszukanych.

Kochamy czytać, troszczmy się więc też o to, co czytają inni: pisząc, poświęćmy chwilę na językową refleksję, dbajmy o poprawność, rozwiewajmy własne wątpliwości, bogaćmy słownictwo. Nie bójmy się sprawdzać i pytać. Wszyscy na tym zyskamy!

Za słownik bardzo dziękuję wydawnictwu PWN.