Trylogia rzymska - odcinek drugi

Mika Waltari, Rzymianin Minutus

Wydawnictwo Książnica

Drugi tom Trylogii rzymskiej bardzo się różni od pierwszego. Po pierwsze zmienia się forma: to już nie listy, tylko zwykła pierwszoosobowa narracja, choć teoretycznie opowiadający zwraca się do syna. Po drugie rzecz dzieje się kilkanaście lat po zakończeniu pierwszego tomu. Po trzecie wreszcie – narrację podejmuje syn znanego z pierwszej części Marka Mezencjusza, tytułowy Minutus; to on jest głównym bohaterem, podczas gdy Marek jest co najwyżej postacią drugoplanową. Nieliczne nawiązania do pierwszego tomu, na które zdecydował się autor, zupełnie nie przeszkadzają traktować tej powieści jako niezależnego utworu, choć możliwe, że trzecia część zmieni coś w tej kwestii i mocniej powiąże ze sobą obie historie.

Pierwsi chrześcijanie, choć nadal obecni, także schodzą na drugi plan, a cała powieść jest znacznie bardziej różnorodna i interesująca niż Tajemnica Królestwa. Minutusa poznajemy, gdy ma 16 lat, i towarzyszymy mu w okresie dojrzewania, na początku kariery oraz później, kiedy staje się niezależnym, samodzielnym mężczyzną. Bohater dużo podróżuje, mamy więc okazję poznać różne prowincje Rzymu. Podobnie jak w Tajemnicy Królestwa czy Egipcjaninie Sinuhe, Waltari umieścił główną postać na samym szczycie, w centrum wydarzeń: Minutus przyjaźni się z Neronem, bywa na ucztach, rozmawia z najważniejszymi postaciami ówczesnego świata, przygląda się wszystkiemu z bliska. Początkowo nieprawdopodobnie naiwny, z czasem nabiera rozumu, dojrzewa, zaczyna otwierać oczy na dworskie intrygi – zajmuje mu to jednak bardzo dużo czasu.

Jednym z najciekawszych portretów (które w ogóle lubię u Waltariego, zwłaszcza niewolników) w Rzymianinie Minutusie jest Neron. Do tej pory moim pierwszym skojarzeniem z tą postacią był groteskowy i brzydki (jako postać w filmie, żeby nikt się nie poczuł urażony) Michał Bajor oraz słowa Petroniusza „Spal Rzym, ale nie śpiewaj“; tutaj obraz jest inny, głęboki i wielowymiarowy. Lucjusz Domicjusz (pierwotne imię Nerona) przedstawiony został jako wrażliwe, inteligentne, bardzo ciekawe świata i kochające sztukę dziecko (Lucjusz Domicjusz, czyli Neron, był najbardziej wszechstronnie uzdolniony ze wszystkich znanych mi chłopców, a fizycznie i umysłowo bardziej rozwinięty, niż wskazywałby na to jego wiek). Dopiero z czasem wpadnie w pułapkę władzy (powraca problem poruszony także w Egipcjaninie Sinuhe) i stopniowo pogrąży się w szaleństwie (to też Waltari świetnie pokazał). Jednak pozostanie autentycznym miłośnikiem sztuki i do końca będzie się odznaczał prawdziwym talentem. Bardzo ciekawe i – dla mnie – nowe spojrzenie.

Chrześcijanie pojawiają się rzadziej, raczej w tle jako burzyciele ładu i przyczyna konfliktów lub jako przyjaciele ojca głównego bohatera. Minutus jest zdecydowanie przeciwny nowej nauce i z przerażeniem konstatuje, że zaskakująco wiele osób z jego otoczenia przyłączyło się do uczniów Jezusa. Nie ma już cytatów z Pisma, spotkania chrześcijan przebiegają według pomysłu Waltariego, więc największy minus poprzedniej części poszedł w niepamięć. To, co zostało, czyta się przyjemnie.

Sporo się tu dzieje, Waltari pisze świetnie, z zaciekawieniem przeczytałam nawet kilku- czy kilkunastostronnicowy opis wyścigów rydwanów :) Nie pogardziłabym większą ilością szczegółów (szczegółów w ogóle, niekoniecznie dotyczących rydwanów ;)), ale ogólnie to ciekawa powieść historyczna. Polecam, a sama już czytam trzeci tom.

Moja ocena: 7/10.

Za książkę dziękuję Grupie Wydawniczej Publicat.