Poród po norwesku, wychowanie po chińsku

Ofelia Grzelińska, Mama dookoła świata

Wydawnictwo W.A.B.

Ofelia Grzelińska jest dziennikarką i podróżniczką, mamą trzyletniej Jeny. Na TVN-ie można było oglądać jej program Mama dookoła świata, a teraz mamy książkę o tym samym tytule. Autorka zebrała w niej historie kobiet pochodzących z różnych stron świata i mieszkających w Polsce, często mających mężów Polaków, ale słyszących inne rady niż my i z pozoru inaczej przeżywających macierzyństwo.

W książce znalazły się opowieści z Japonii, Chin, Indonezji, Indii, Filipin, Armenii, Litwy, Norwegii, Kuby i Nowej Zelandii – w tej ostatniej urodziła swą córkę autorka. Matki przywołują wierzenia i zalecenia związane z okresem ciąży i połogu, dobre rady dotyczące pielęgnacji dziecka, cudowne środki przyspieszające i ułatwiające poród; porównują opiekę medyczną i postrzeganie ciężarnych przez społeczeństwo; omawiają wszystko to, o czym młoda lub przyszła mama słyszy lub czyta na każdym kroku – czasem są to tradycje zbieżne z nam znanymi, a czasem zupełnie zaskakujące.

Najbardziej szokujące były dla mnie wypowiedzi Chinek. Kiedy my śmiejemy się z becikowego i polityki prorodzinnej, Chińczycy zamiast oczekiwać pomocy od państwa płacą mu za możliwość urodzenia więcej niż jednego dziecka. W Chinach aborcja to łatwo dostępny i popularny zabieg. Jest reklamowana w kolorowej prasie i w telewizji. Wiele młodych kobiet uznaje ją za alternatywę dla antykoncepcji. Przez miesiąc po porodzie kobieta ma obowiązek „odpoczywać“, czyli: nie wstawać z łóżka, nie kąpać się, nie czytać ani nie oglądać telewizji. Cud, że nie wzrasta tam śmiertelność z nudów albo liczba samobójstw! Poza tym większość opieki przejmują dziadkowie: to oni nadają dziecku imię i są od wychowywania kolejnego pokolenia, podczas gdy zadaniem rodziców jest zarabianie pieniędzy. W Japonii za to kobiety przybierają w ciąży średnio 8 kg i przez cały czas oczekiwania na dziecko przestrzegają diety (maksymalnie 2000 kcal dziennie) i regularnie się ważą.

Praktycznie wszędzie połóg trwa około 40 dni i bardzo często wiąże się z zakazem wychodzenia z domu, obejmującym zarówno młodą matkę, jak i maleńkie dziecko. Nieraz też kobiety wspominały o bardzo ograniczonym czasie spacerów przez pierwsze pół roku czy nawet rok, choć Norwegowie z kolei wyznają zasadę, że „Nie ma złej pogody, jest tylko złe ubranie“. Polska zajmuje jedno z pierwszych miejsc pod względem szybkości wypuszczania ze szpitala po porodzie (jeśli wszystko jest dobrze, wychodzi się po dwóch dniach – w innych krajach po czterech lub po tygodniu), ale palma pierwszeństwa należy się bezsprzecznie Nowej Zelandii – tam miejski szpital trzeba opuścić po dwóch godzinach! No i zwyczaje żywieniowe – na przykład w Armenii matkom karmiącym zaleca się jedzenie warzyw kapustnych, a odradza się brokuły, pomidory, ogórki i bakłażany – czyli dokładnie na odwrót niż u nas. A w jednej z kultur pierwszym posiłkiem dziecka jest białko jajka – jak bardzo to zaskakujące wiedzą ci, którzy rozszerzali już dietę swojego dziecka :)

Książka jest jednak nie tylko zbiorem ciekawostek; daje także do myślenia, przede wszystkim kobietom przerażonym natłokiem życzliwych porad i nową rolą, ale też wszystkim tym, którzy narzekają na nasz kraj: kilka kobiet pochodzących z różnych państw podkreślało, że opieka w Polsce jest świetna, bo bezpłatna, co w wielu miejscach nie wchodzi w grę (np. w Japonii, gdzie wizyty odbywają się bardzo, bardzo często i według ściśle ustalonego harmonogramu, mimo że za każdą z nich trzeba płacić). Na NFZ przysługują nam „tylko“ trzy badania USG, podczas gdy w Norwegii – taki wspaniały i bogaty kraj, prawda? – tylko jedno na całą ciążę! Sama autorka wspomina: Mogłam wybrać, kto będzie mi towarzyszył w trakcie porodu, przynieść z domu prywatne ubrania, muzykę, świeczki. Brzmi jak bajka, prawda?. Ja o swoim porodzie mogłabym napisać dokładnie to samo. Mało kto rodzi w szpitalnej koszuli, można mieć przy sobie bliską osobę, można mieć muzykę, nie wiem jak ze świeczkami, bo nie były mi potrzebne do szczęścia, ale pewnie też by przeszły ;) A Ormianka jeszcze dodaje: Boże, jakie fajne jest życie w Polsce.

Książka robi doskonałe pierwsze wrażenie: spodziewałam się jedynie tekstu, tymczasem jest ona pełna pięknych fotografii. To bardzo fajna pozycja przede wszystkim dla młodych mam, które czują się przytłoczone wszystkimi podręcznikami i radami dotyczącymi ciąży i dzieci. Bo co wynika z tej lektury? Na całym świecie ludzie mają setki koncepcji wychowawczych, każdy ma swoją wizję, a dzieci wszędzie chowają się mniej więcej tak samo: jeśli są kochane, najedzone i mają dach nad głową, są szczęśliwe. Wystarczy trochę się zdystansować i kierować rozsądkiem, zamiast rwać włosy z głowy, kiedy dziecko ominie wieczorna kąpiel albo wcinać gotowanego kurczaka z marchewką przez cały okres karmienia piersią. Można zamiast tego wykorzystać zamieszczony w książce przepis (tak, są też przepisy) na zupę z imbirem i cebulą :D

Japonka w 9. miesiącu ciąży.
Ja jestem w piątym i mam taki sam brzuch ;)

Najmniej podobały mi się zabobony dotyczące ciąży, bo te nie interesują mnie nawet w polskim wydaniu. Czasem czułam niedosyt, a czasem miałam wrażenie, że autorka zwraca się do matek, którym mózg zamienił się już w papkę przypominającą kaszkę (na przykład tłumacząc co to jest obrzezanie – wersja popularna, czyli u mężczyzn – albo odkrywczo stwierdzając, że wierzenia [zabobony] mają źródło w pierwotnym lęku człowieka przed nieznanym, przed śmiercią). Na szczęście nie było tego dużo. Swoją drogą w pełni docenią tę książkę ci, którzy dobrze się orientują w polskich zaleceniach co do diety, pielęgnacji, wychowania dziecka, jednym słowem – którzy mają to już za sobą albo są na bieżąco, bo jeśli ktoś na przykład nic nie wie o rozszerzaniu diety dziecka, to część tekstu będzie dla niego tylko suchą informacją, a nie ciekawostką. Ale wszystko w swoim czasie :) Ogólnie bardzo przyjemna i ciekawa lektura i według mnie świetny prezent dla przyszłych/młodych mam.

Za książkę bardzo dziękuję wydawnictwu W.A.B! 

P.S. Dziś ostatnia szansa, aby wygrać "Grozę"! :)