Piątkowe spotkanie z poezją - Kazimierz Nowosielski

Kazimierz Nowosielski (ur. 1948) to kolejny gdański poeta, którego twórczość mnie urzekła. Na co dzień jest profesorem na Uniwersytecie Gdańskim, dzięki czemu miałam okazję poznać go osobiście; od lat pisze wiersze, za które był już wielokrotnie nagradzany. Wydał kilkanaście tomików! Od dawna chciałam się zapoznać z tymi utworami, a zmobilizowało mnie wreszcie spotkanie, na którym nie mogłam być (w przeciwieństwie do felicji). W bibliotece znalazłam akurat nienowy już zbiór (z 1999 roku) Znikliwa odwieczność.

Profesor czyta właśnie ten tomik, o którym piszę.
Zdjęcie zapożyczone stąd

Wiersze są różnorodne, a jednocześnie niemal wszystkie przenika podobna atmosfera. Sam tytuł sugeruje motywy przewijające się na kartach tomu: z jednej strony ulotność i przemijanie, z drugiej – przebłyski wieczności, trwanie ponad odpryskami wspomnień, to, co niezmienne. Te dwie sfery stale się przenikają:

wędrowanie

z nadzieją że jest

jeszcze coś więcej i wyżej i nieobjęte –

(…)

to zaś co ostateczne – nie dalej

niż o tchnienie

A w utworze Na strychu:

Znak niezwyczajności

na zwyczajnym – światło - -

Drzwi do wieczności

na zardzewiałych zawiasach

Całkiem sporo utworów dotyczy samego pisania, nazywania, mocy słowa, a jednocześnie także jego bezsilności (Wiersz jak garstka wody/ wrzucona w pożar). Czasem pojawia się delikatna obecność Boga, znacznie częściej – poszukiwanie sensu, istoty, sedna. Wiersze są delikatne, ciche, tchną spokojem – nawet te smutne. Pełno w nich pięknych sformułowań (dojrzewanie w smutku zmarnowanych godzin/ ażeby nic nie było daremne albo w wierszu „przed pejzażami Jana Cybisa“: cud urzeczywistnień/ życiodajna dźwięczność kolorów), prostych krajobrazów – przeważnie wiejskich – nasączonych przeszłością:

Orłowo Jana Cybisa. Źródło

To co kochane na Ultima Thule

wiejska izba z obrazem Matki Boskiej Bolesnej

macierzanka przy płocie

i kogut piejący po kurzej robocie

pośród wielu głosów świętowanie ciszy

czarnoziemne kołowroty wiatr deszcz

zapach pieczonego chleba krew

Pełno wreszcie mądrości niemłodego już przecież człowieka. To utwory, do których chce się wracać.

***

Czułość

W czułości słowa – ledwo

zauważalny dukt losu:

odnajdywanie tego co przed

i po – i w rzeczy samej

cicho – najciszej – by nie spłoszyć

tego co jest – a dalej

światło – niepewny horyzont ocaleń - -

I szept: Panie

tyle ile mogłem

***

W podzięce

Jak chłopiec który po raz pierwszy

zobaczył skrawek dziewczęcych piersi

ukrytych pod stanikiem

gdy koleżanki z klasy zbiegały po schodach

a ona dostrzegła to – i uśmiechnęła się

wiedząc że odtąd

poznałeś coś więcej – również i w sobie

samym - - tak i teraz

patrzysz zdumiony jak sztubak

gdy żona – oparłszy stopę o brzeg wanny

naciera ją olejkiem

i wydaje ci się – pachnie światło

wydobywane opuszkami palców

z wnętrza bioder

z zaróżowień krągłości brzucha z ramion

na które opadł kosmyk mokryk włosów

Strużki skroplonej pary

spływają po plecach by zniknąć

w zagłębieniach pośladków – a ty

chciałbyś zatrzymać je

wargami – kiedy jeszcze świecą

na puchu

migdałowego wnętrza

I coraz gwałtowniej bije twoje serce

w podzięce że tak

Bóg podarował ci ślad

swojej ręki